Hòa thượng chắp tay xin lỗi chú tiểu
Thời Minh Trị (Meiji), Lão sư Thích Tông Diễn là vị Quản Trưởng hai ngôi chùa Tổ: Viên Giác Tự và Kiến Tường Tự ở Kamakura. Đến đầu thời Đại Chánh, Lão sư trở thành cao tăng Quản Trưởng phái Viên Giác Tự. Thuở còn là một thiếu niên tăng, Lão sư tham học ở chùa Kiến Nhân, tại Kyoto.
Một buổi trưa hè Hòa thượng Tông Tuấn có việc phải đi xa, các học tăng tranh nhau tìm chỗ mát ngủ trưa. Chẳng may lúc ấy, Hòa thượng Tông Tuấn quên đồ nên trở lại chùa. Thật may, một người học tăng lớn tuổi thấy Thầy về đã kịp thời thông báo cho huynh đệ biết nên không ai bị rầy cả. Chỉ có tiểu tăng Tông Diễn nằm ngay hành lang trước phòng Hoà thượng cho đến khi ngài đứng một bên mà Tông Diễn hoàn toàn không biết.
Hòa thượng Tông Tuấn thấy tiểu tăng ngủ như vậy mà chẳng động đậy, nên ngài chẳng kêu dậy. Thế nhưng, con đường hành lang hẹp quá nếu không gọi tiểu tăng Tông Diễn vực cái thân ấy dậy thì Hòa thượng không thể đi qua được. Nghe tiếng động nhẹ, mở mắt ra tiểu Tông Diễn hết hồn thấy Hòa thượng đang đứng một bên chắp tay nói nhỏ “xin lỗi nghe” với tiểu tăng ngủ vụng trộm như mình.
Sau nầy Lão sư Tông Diễn thuật lại chuyện xưa và nói thêm rằng: “Lúc ấy tôi là một chú tiểu, xấu hổ vô cùng, mặt tôi đỏ gay. Đã trốn ngủ trưa là đáng bị mắng trăm phần trăm, nhưng Hoà Thượng không la mà còn chắp tay lại nói “xin lỗi nghe” nữa. Lúc ấy toàn thân tôi chẳng mặc đồ, thật là tội lỗi với một vị ân sư có lòng từ bi như thế”.
Lão sư Tông Diễn nói tiếp trong cảm động: “Vì biết ‘chúng ta là chúng sanh sẽ thành Phật’ như trong ‘Tọa Thiền Hòa Tán’ của Thiền sư Bạch Ẩn, cho nên Hoà Thượng có thể chắp hai tay lại với tiểu tăng ngủ trộm như thế. Phải học phương pháp giáo dục theo quan điểm Phật tánh của ân sư Tông Tuấn nhiều lắm!”
Tôi (tác giả Taido Matsubara) biết được câu chuyện của Lão sư Tông Diễn trong tác phẩm của thầy Thu Nguyệt Long Miên. Trong đó, câu chuyện nầy là một trong những câu chuyện hay, tôi không thể nào quên. Phải chăng rất cần thiết nên tiếp nhận phương pháp giáo dục nầy để hướng dẫn người thời nay?