GNO - Chính phủ Thái Lan đã số hóa và cung cấp trực tuyến vài ngàn bản viết tay lịch sử từ vùng phía bắc Thái Lan.

Các bản kỹ thuật số được lưu trữ tại Thư viện Số mới các Bản viết tay Bắc Thái. Các bản viết tay được viết trên cây cọ, được buộc lại với nhau bằng dây để tạo thành sách.

Việc số hóa sẽ làm cho những tài liệu dễ tiếp cận hơn, cũng như bảo vệ nội dung trong trường hợp bản gốc bị phá hủy do hỏa hoạn hoặc mối mọt. Các bản viết tay được mượn mà không bao giờ được trả lại là một nguyên nhân cho sự mất mát của các bản gốc.

Một bản sách cổ về Phật giáo sẽ được số hóa

Sáng kiến này là một phần của Dự án Bảo tồn Bản viết tay Bắc Thái (PMP), được tài trợ bởi chính phủ Đức. Dự án này đã được tiến hành từ năm 1987 đến nay, và có giá 730.000 euro.

4.274 bản viết tay, một số trong đó hơn 500 năm tuổi, đã được số hóa. Có tổng cộng khoảng 7.000 bản viết tay. Một số các bản thảo đang được xem xét bởi các Hiệp hội Bản viết tay Thái để đưa vào cơ sở dữ liệu "Ký ức thế giới" của UNESCO.

Nhóm nghiên cứu số hóa được dẫn dắt bởi giáo sư Harald Hundius, một viện sĩ và chuyên gia Đức về ngôn ngữ Pali cổ. Nhiều trong số các bản thảo Thái được viết bằng tiếng Pali và Hundius áp dụng cho một khoản trợ cấp từ Quỹ nghiên cứu của Đức vào năm 1971, để nghiên cứu chúng. Ông đã đến Thái Lan để học tiếng Lanna địa phương trong thời gian 3 năm từ Singkha Wannasai, một học giả tại chùa Wat Sung Men ở Phrae.

"Tôi vẫn còn nhớ cảnh của 15 người dân miền Bắc ngồi tại Wat San Rim Ping, mở các bản viết tay, đọc cho nhau và mỉm cười. Tôi đã tò mò và cố gắng đọc những câu chuyện. Cuối cùng, tôi hiểu được câu chuyện sau nửa năm. Các văn bản rất khó. Tôi muốn học nhiều hơn và nhiều hơn nữa", ông nói.

Hundius là một giáo sư tại Đại học Passau, Đức, nghiên cứu ngôn ngữ và văn học Thái Lan và Lào từ năm 1993 đến năm 2004. Ông cũng tham gia vào các dự án số hóa cho Thư viện Quốc gia Lào tại Campuchia. Ông đã làm việc trên dự án từ năm 1992.

Các bản viết tay bao gồm các công trình cổ xưa về lịch sử, tôn giáo và pháp luật, cũng như văn hóa dân gian và truyện dân gian, và các công trình lịch sử nổi tiếng như hệ thống luật của vua Mengrai và Chiang Mai, một biên niên sử về lịch sử địa phương ở miền bắc Thái Lan.

Những bản viết tay cổ nhất có từ năm 1471, và là một phiên bản tiếng Pali những câu chuyện Jataka, được gọi là "Chadok" ở Thái Lan, đó là những câu chuyện về tiền kiếp của Đức Phật. Bản gốc nằm tại chùa Wat Lai Hin ở Thái Lan. Tác phẩm này là bản sao của bản văn của ngài Huyền Trang thỉnh về từ Ấn Độ.

Các bản viết tay chủ yếu được lưu giữ trong các ngôi chùa cổ trong khu vực, trong đó bao gồm Wat Phra That Si Chom Thong ở Chiang Mai; Wat Phra Singh, Wat Chedi Luang và Wat Duang Dee ở Chiang Mai, Wat Sung Men ở Phrae và Wat Lai Hin ở Lampang.

Văn Công Hưng (Theo Digital Journal)