Mâm cỗ cúng Tất niên ngày Tết có ý nghĩa rất lớn trong văn hóa tâm linh người Việt. Bên cạnh ý nghĩa gia đình đoàn tụ sum vầy, bữa cơm Tất niên còn là nghi thức tiễn biệt năm cũ, sửa soạn đón năm mới. Vào ngày này, gia đình sẽ bày biện mâm cúng, khấn vái tổ tiên, đất trời để tạ ơn những điều tốt đẹp trong năm qua.
Mâm cúng tất niên thường được chuẩn bị rất kỹ lưỡng, đầy đủ các món ăn đặc trưng của ngày Tết. Bên cạnh trang trí cho đẹp thì mâm cúng đủ đầy còn thể hiện mong ước cho một năm thật sung túc, thành công. Đồng thời cũng là thể hiện đạo lý truyền thống trong lòng dân tộc –  “uống nước nhớ nguồn”, “ăn quả nhớ kẻ trồng cây”.
Vậy câu hỏi được đặt ra là Nên cúng mặn hay chay trong dịp tất niên?

Không có câu trả lời đúng hay sai, việc lựa chọn cúng chay hay mặn không chỉ đơn thuần là sự chọn lọc thực phẩm, mà còn là dựa vào những yếu tố tôn giáo, phong tục gia đình và quan điểm cá nhân, quan trọng nhất là lòng thành kính và lòng biết ơn được thể hiện qua mâm cúng. Dù lựa chọn cúng chay hay mặn, điều quan trọng nhất là tạo nên một không gian thiêng liêng để tưởng nhớ và tri ân những người đã đi trước, và thể hiện lòng biết ơn sâu sắc của mình.

Tuy nhiên, đối với người Phật tử sống và thực hành theo lời Phật dạy thì việc cúng chay lại mang ý nghĩa rất quan trọng. Mục đích của việc cúng chay là nhằm tránh sát sanh, nuôi dưỡng tâm từ bi, phòng ngừa một số bệnh tật, bảo vệ môi trường v.v… hỗ trợ, nhắc nhở người Phật tử tu tâm dưỡng tánh, sống đời thiện lương. Đây là cơ hội để thể hiện lòng từ bi, không gây hại và tôn trọng sự sống muôn loài.
Việc lựa chọn những mâm cơm chay đơn giản nhưng ẩn chứa ý nghĩa sâu sắc, gửi gắm thông điệp về sự kính trọng muôn loài, bảo vệ sự sống trên trái đất.

Tóm lại, “lễ thành tại tâm”, tuỳ thuộc vào các yếu tố tôn giáo, phong tục, hoàn cảnh gia đình và quan điểm cá nhân, mà dù là cúng mặn hay chay chỉ cần đem hết tâm thành dâng kính thì sự nào không thành lễ nào không thiêng.