Quán Thế Âm Bồ tát là vị Bồ Tát lấy từ bi cứu độ chúng sinh làm bổn nguyện. Ngài còn được gọi là Quang Thế Âm Bồ Tát, Quán Tự Tại Bồ Tát, hay Quán Thế Tự Tại Bồ Tát, và thường được gọi ngắn gọn là Quán Âm Bồ Tát. Cùng với Đại Thế Chí Bồ Tát, Ngài đứng bên cạnh Đức Phật A Di Đà trong cõi Tây Phương Cực Lạc, tạo thành Tây Phương Tam Thánh. Khi chúng sinh gặp nạn và xưng danh hiệu Ngài, Bồ Tát liền nghe tiếng cầu cứu và đến để cứu độ, do đó được gọi là Quán Thế Âm Bồ Tát. Vì có khả năng quán chiếu và đạt đến tự tại trong mọi sự, Ngài còn được gọi là Quán Tự Tại Bồ Tát.

Phẩm Phổ Môn trong quyển thứ bảy của Kinh Pháp Hoa giải thích chi tiết về những hành động cứu độ chúng sinh trong cõi Ta Bà của Quán Thế Âm Bồ Tát. Khi chúng sinh đang chịu khổ đau mà xưng danh Ngài một lòng, Ngài liền nghe âm thanh ấy và khiến họ được giải thoát; nếu có điều gì mong cầu, Ngài cũng đều giúp cho toại nguyện. Ngài có thể hiện thân dưới hình tướng Phật, hình tướng Tỳ kheo, Ưu bà tắc, hoặc hình tướng trời, để thu nhiếp và hóa độ chúng sinh.

“Ba mươi ba Quán Âm” là thuật ngữ chỉ 33 hóa thân của Quán Thế Âm Bồ Tát, được Ngài thị hiện để cứu độ chúng sinh. Các hóa thân này còn được gọi là “Ba mươi ba thể Quán Âm.”

Về hình tượng của Quán Thế Âm Bồ Tát, vì Ngài ứng hóa tự tại không giới hạn, nên hình tướng cũng rất đa dạng. Hình tướng gốc của Ngài là Bồ Tát hai tay (chính Quán Âm), còn các hình khác là biểu thị năng lực tự tại biến hóa thần thông của Ngài, có thể có một đầu, ba đầu, năm đầu, cho đến hàng nghìn, vạn đầu hay tám mươi bốn ngàn đầu. Ngài có thể có hai tay, bốn tay, cho đến hàng vạn hay tám mươi bốn ngàn tay; mắt có thể hai, ba, cho đến tám mươi bốn ngàn mắt thanh tịnh như bảo châu. Các hình tượng khác của Ngài gồm Thiên Thủ Thiên Nhãn (Ngàn Tay Ngàn Mắt), Thập Nhất Diện (Mười Một Mặt), và Chuẩn Đề.

33 hình tướng ứng hóa của Quán Thế Âm Bồ Tát được ghi chép trong Phẩm Phổ Môn, quyển thứ bảy của Kinh Pháp Hoa, bao gồm:

1. Dương Liễu Quán Âm– Hóa thân Phật.
2. Long Đầu Quán Âm– Hóa thân Bích Chi Phật (cũng có thuyết nói là hóa thân Rồng hoặc Thiên Long).
3. Trì Kinh Quán Âm– Hóa thân Thanh Văn.
4. Viên Quang Quán Âm– Hóa thân Phạm Vương.
5. Du Hí Quán Âm– Hóa thân Đế Thích.
6. Bạch Y Quán Âm– Hóa thân Tự Tại Thiên (cũng có thuyết nói là hóa thân Tỳ kheo hoặc Tỳ kheo ni).
7. Liên Ngọa Quán Âm– Hóa thân Thiên Đại Tướng Quân (cũng có thuyết nói là hóa thân Tiểu Vương).
8. Long Kiến Quán Âm– Hóa thân Đại Tự Tại Thiên.
9. Thi Dược Quán Âm– Hóa thân Tỳ Sa Môn.
10. Ngư Lam Quán Âm– Hóa thân Tiểu Vương.
11. Đức Vương Quán Âm– Hóa thân Trưởng Giả (cũng có thuyết nói là hóa thân Phạm Vương).
12. Thủy Nguyệt Quán Âm– Hóa thân Cư Sĩ (cũng có thuyết nói là hóa thân Bích Chi Phật).
13. Nhất Diệp Quán Âm– Hóa thân Quan Lại.
14. Thanh Cảnh Quán Âm– Hóa thân Bà La Môn (cũng có thuyết nói là hóa thân Phật).
15. Uy Đức Quán Âm– Hóa thân Tỳ Kheo (cũng có thuyết nói là hóa thân Thiên Đại Tướng Quân).
16. Diên Mệnh Quán Âm– Hóa thân Tỳ Kheo Ni.
17. Chúng Bảo Quán Âm– Hóa thân Ưu Bà Tắc (cũng có thuyết nói là hóa thân Trưởng Giả).
18. Nham Hộ Quán Âm– Hóa thân Ưu Bà Di.
19. Năng Tĩnh Quán Âm– Hóa thân Trưởng Giả Phụ Nữ.
20. A Nậu Quán Âm– Hóa thân Cư Sĩ Phụ Nữ.
21. A Ma Đề Quán Âm– Hóa thân Quan Lại Phụ Nữ (cũng có thuyết nói là hóa thân Tỳ Sa Môn).
22. Diệp Y Quán Âm– Hóa thân Bà La Môn Phụ Nữ (cũng có thuyết nói là hóa thân Đế Thích).
23. Lưu Ly Quán Âm– Hóa thân Đồng Nam (cũng có thuyết nói là hóa thân Tự Tại Thiên).
24. Đa La Tôn Quán Âm– Hóa thân Đồng Nữ.
25. Cáp Lị Quán Âm– Hóa thân Trời (cũng có thuyết nói là hóa thân Bồ Tát).
26. Lục Thời Quán Âm– Hóa thân Rồng (cũng có thuyết nói là hóa thân Cư Sĩ).
27. Phổ Bi Quán Âm– Hóa thân Dạ Xoa (cũng có thuyết nói là hóa thân Đại Tự Tại Thiên).
28. Mã Lang Phụ Quán Âm– Hóa thân Càn Thát Bà (cũng có thuyết nói là hóa thân Phụ Nữ).
29. Hợp Chưởng Quán Âm– Hóa thân A Tu La(cũng có thuyết nói là hóa thân Bà La Môn).
30. Nhất Như Quán Âm– Hóa thân Ca Lâu La.
31. Bất Nhị Quán Âm– Hóa thân Khẩn Na La (cũng có thuyết nói là hóa thân Chấp Kim Cang Thần).
32. Trì Liên Quán Âm– Hóa thân Ma Hầu La Già (cũng có thuyết nói là hóa thân Đồng Nam, Đồng Nữ).
33. Sái Thủy Quán Âm– Hóa thân Chấp Kim Cang Thần.

Bồ Tát Quán Thế Âm thị hiện pháp tướng vô số vô biên không thể nghĩ bàn, ứng theo vô số cơ duyên, tùy theo thời gian, xứ sở khác nhau, biến hóa vô lượng thân hình, tuyên thuyết vô số giáo pháp, cứu hộ từng chúng sanh.

Do đó, theo khả năng quán sát thành kính của tín ngưỡng này, khi đảnh lễ chiêm ngưỡng Quán Thế Âm Bồ Tát chắc chắn sẽ có người ban ân huệ cho ta, hoặc đó là bậc hiền giả đời này, ngay cả cha mẹ, sư trưởng điều phải nên xem là Quán Thế Âm Bồ Tát để chúng ta lễ bái; tín ngưỡng người hiền, người trí, trời người, quỷ thần, hết thảy sức uy thần nơi họ điều là ứng hóa thân của Bồ Tát Quán Thế Âm. Trong các ứng hóa thân tồn tại này có Phạm thiên, có Tự tại thiên, có nữ thần Chuẩn Đề, có quỷ Dạ Xoa, cho nên 6 Quán thiên, 7 Quán Thế Âm, 8 Quán tự tại, 15 tôn Quán Âm, những con số này càng ngày càng gia tăng, dần dần biến thành 33 hình thể Quán Âm.