Đi chùa lễ Phật không chỉ thể hiện khát vọng về một cuộc sống bình an, hạnh phúc, no đủ mà còn là dịp để vun đắp cho tinh thần người Việt thêm yêu và trân trọng những giá trị cội nguồn. 

   Theo phong tục của người Việt, đầu năm đi lễ chùa cầu mong thì cuối năm sẽ đi tạ lễ. Đây là một nét đẹp văn hóa thể hiện sự cảm tạ, lòng biết ơn đối với các vị thần linh, thần chủ đã che chở, mang tới bình an cho gia đình trong suốt một năm qua. Điều này không chỉ thể hiện tín ngưỡng dân gian mà còn mang truyền thống uống nước nhớ nguồn của người dân đất Việt. Tuy nhiên, do nhiều tác động của cuộc sống vật chất, cộng thêm tâm lí đám đông, từ đó dẫn đến sự lệch lạc trong hành động, thậm chí là sai lệch trong nhận thức, gây ra nhiều biến tướng trong việc đi chùa lễ Phật. Hiểu đúng ý nghĩa của việc đi chùa lễ Phật sẽ giúp mỗi người tránh lãng phí tiền của, thời gian và không có những hành vi đi ngược lại với giáo lý tốt đẹp của nhà Phật.

Giáo lý đạo Phật có dạy rất rõ, cần tránh xa lòng tham và sự mê đắm vật chất, cần phải buôn bán làm ăn chân chính ngay thẳng. Phật không ban cho chúng ta tất cả, những gì chúng ta muốn, nhưng dạycho chúng ta những phương pháp chuyển hóa khổ đau bằng trí tuệ và sự tỉnh thức, chứ không phải bằng cầu xin hay nuôi tham vọng.

    Hơn nữa, đức Phật cũng dạy mỗi lời nói, hành động, tâm ý của mỗi người tự nó đã mang theo mầm nhân quả. Nếu một người sống đức độ, làm việc thiện lành và giúp ích cho xã hội thì không cần phải cầu xin gì cũng có thể gặt hái quả thiện lành. Còn những người tham lam, gian dối, làm việc xấu ác thì dù có đến chùa dâng lễ cầu xin cũng không ích lợi gì cả. Đức Phật đã khẳng định rằng không ai có thể ban phước, giáng họa cho ai mà phải tự mình tu tâm tích đức để cải thiện số phận của mình… Muốn bình an, chúng ta phải biết rõ, hiểu rõ và trân trọng ý nghĩa giá trị cuộc sống. Muốn ấm no, hạnh phúc không gì hơn ngoài việc phải siêng năng làm việc, lao động chân chính. Mọi tư tưởng sống gấp, sống hưởng thụ, lười lao động, thiếu tu dưỡng đạo đức đều dẫn đến bất hạnh chứ không phải do thần linh hay số phận an bài. Bên cạnh đó, việc đi chùa lễ Phật là tùy tâm, không có một quy định nào bắt buộc người dân đến chùa phải sắm lễ như thế nào. Đến chùa quan trọng nhất là thành tâm chứ không nhất thiết phải sắm lễ mâm cao cỗ đầy. Như triết lý của người xưa, “cái lễ cốt nằm trong chữ tâm, không phải nhiều hay ít”.

   Do vậy, đi chùa lễ Phật là điều tốt, nhưng tốt hơn là hãy phát nguyện làm những điều lành, điều tốt, thiện nguyện cho đời, trân trọng và biết ơn cuộc sống, đó mới chính là lễ tạ ý nghĩa nhất theo tinh thần đạo Phật.