Câu chuyện “tắm Phật”
“Tắm” vị Phật bên trong là bác rũ sạch mọi phiền não của tâm, tham lam, giận hờn, ganh ghét...
Vẫn như mọi năm, tháng Tư âm lịch ngày trăng tròn là ngày kỷ niệm Đức Phật đản sanh. Theo truyền thống Phật giáo thì vào ngày này các chùa chiền, tự viện đều trang nghiêm thiết trí lễ đài, tiến hành các khóa lễ để chào mừng ngày Đức Phật ra đời. Một trong các nghi thức đó là buổi lễ “tắm Phật”.
Và vị Phật tử trên cũng rất trông mong ngày này, ngày mà tất cả người con Phật đều hướng về Đấng Từ phụ để tưởng nhớ, để hoài ân và để noi theo Ngài mà tu tập.
Lên phòng của anh Thanh - cháu nội của bác, bác khẽ lay để đánh thức anh dậy. Trong anh vẫn còn có vẻ mệt mỏi do tối qua đi làm về khuya. Anh Thanh chở bác đến ngôi chùa quen thuộc mà bác vẫn hay đi. Cũng vẫn là con đường ấy, không khí ấy, vẫn là những âm thanh của tiếng xe máy, của người bán kẻ mua, của những tạp âm trong khuôn viên chợ đời. Nhưng hôm nay có cái gì đó thật khác lạ, cái gì đó tâm linh mà làm xao xuyến lòng của những người con Phật.
Hôm nay vì đường khá đông và xe lại tắt máy nên bác đã không đến kịp để tham dự buổi lễ. Bác buồn lắm, tiếc lắm nhưng cũng đành chịu.
Vào chùa gặp thầy trụ trì đang từ chánh điện đi xuống, bác bước tới xá chào thầy rồi kể câu chuyện từ kẹt xe, cho đến xe tắt máy giữa đường rồi gặp phải ông sửa xe mất lịch sự. Nét mặt thể hiện sự bực dọc, bất mãn.
Vào phòng khách:
Thầy trụ trì nói, mọi chuyện đã qua, đến chùa tắm Phật nhân ngày Phật đản, hãy để cho thân-tâm của mình thanh thản và tịnh khiết.
Bác giãi bày, nhưng là Phật tử mà ngày kỷ niệm Ngài đản sanh lại không tham dự lễ tắm Phật thì quả thật là chẳng đúng chút nào.
Đúng! Nhưng theo bác nghĩ lễ tắm Phật là như thế nào? Phật tử nên làm gì vào ngày đó? - thầy trụ trì hỏi.
- Thưa thầy, theo con biết khi Hoàng hậu Ma-da hạ sanh Thái tử Tất-đạt-đa thì trên không trung có hai dòng nước của chư thiên một ấm-một mát, rưới xuống tắm cho hoàng hậu và thái tử. Sau này nghi thức tắm Phật được đưa vào truyền thống của Phật giáo, và vào những ngày này người Phật tử đến chùa thực hiện nghi lễ tắm Phật để tưởng nhớ và bày tỏ niềm tôn kính sâu sắc đối với Ngài.
- Nhưng, bác có hiểu được ý nghĩa thực sự của nghi thức là gì không?
- Dạ... Mong thầy giải thích thêm cho con được rõ ạ.
- Tắm Phật không chỉ đơn thuần là thực hiện nghi lễ tắm với một tượng Phật đản sanh. Phật bên ngoài chỉ là xi măng, đất, đồng hay một chất liệu nào đó mà thôi. “Tắm Phật” ở đây là “tắm” vị Phật ở nơi mình. Vậy bác đã thanh tịnh chưa? - vị thầy ân cần.
- Dạ rồi, sáng nay trước khi đi con đã tắm rửa sạch sẽ rồi ạ.
Thầy cười, rồi nói - Ý Thầy không phải là vậy. Bác “tắm” vị Phật bên trong là bác rũ sạch mọi phiền não của tâm, tham lam, giận hờn, ganh ghét... của chính bác bằng nước của sự tu tập, của sự bố thí, của lòng từ, của trí tuệ chứ không phải là lấy nước tắm cho một tượng Phật đản sanh. Bác phải “tắm” cho thân hành, khẩu phát và ý nghĩ của mình được thanh tịnh.
- Vậy, những ngày này con khỏi cần đến chùa hả thầy, chỉ cần ở nhà và “tắm” cho vị Phật nơi chính mình là được rồi?
Thầy nghe xong, ôn tồn đáp: - Hiểu như vậy lại là một thái độ tiêu cực, ảnh hưởng đến sự tồn vong của Phật pháp. Không có tâm thì tướng là những thứ vô dụng, không có tướng thì tâm lấy gì y cứ mà sanh khởi bồ-đề. Vậy Phật bên trong muốn khai sáng thì phải cần tượng bên ngoài, tượng bên ngoài muốn nâng cao được giá trị tôn nghiêm thì tâm bên trong phải kính thờ và chánh tín. “Tắm Phật” bên ngoài để nhắc nhở rằng bên trong vẫn có Phật, “tắm Phật” bên ngoài một lần nhưng “tắm Phật” bên trong phải thường xuyên. Phải tắm từng ngày, từng giờ, từng phút thậm chí là từng mỗi sát-na.
Rồi thầy tiếp: - Ở nhà Bác có nhiều cơ hội để “tắm rửa” vị Phật nơi chính mình hằng ngày. Khi bác tắm cho thân thể bác tức là bác đang tắm cho tượng bên ngoài. Tượng bên ngoài tác động đến Phật bên trong và bác quán tưởng: mọi phiền não cấu uế giận hờn hãy để cho dòng nước của buông bỏ, của từ bi, của trí tuệ cuốn trôi ra khỏi tâm thức cũng như nước cuốn trôi đi những chất bẩn bên ngoài cơ thể. Thực tập hằng ngày, tức là lúc nào Phật cũng đản sanh, lúc nào bác cũng được “tắm Phật”.
- Dạ, thật là vi diệu! Chắc ngày nào con cũng phải tắm từ năm đến mười lần thưa thầy.
- Bác lại hiểu lầm ý của thầy nữa rồi. Một ngày bác tắm từ năm đến mười lần thì thật là lãng phí nước. Hãy trân quý và bảo vệ tài nguyên thiên nhiên bác ạ!
Thầy tiếp - “Tắm” mà thầy nói ở đây là bác phải tắm trong mọi lúc mọi nơi; “tắm” ở những nơi đông người, “tắm” ở những nơi nghịch cảnh, “tắm” những lúc vui hay là “tắm” những khi buồn. “Tắm” ở đây là bác phải giữ tâm mình bình thản trước những biến động của thế sự, của cuộc đời. Có khi đó là hạnh phúc, là niềm vui, là sự sung sướng; nhưng cũng có lúc đó là mất mát, là nỗi khổ, là niềm đau đớn tột cùng. Các pháp đều vô thường nhưng nếu bác bình tâm và hiểu sâu sắc về nó thì bác thật sự là đang “tắm Phật” hằng ngày.
- Dạ, con cảm ơn thầy đã khai mở cho con nhiều vấn đề. Con chúc thầy được nhiều sức khỏe ạ. Cũng đã trưa rồi, con xin phép thầy cho con được lên chánh điện để tắm Phật.
***
Thầy chưa kịp nói lời cuối, do bất cẩn nên một người đã đụng nhầm phải bác ấy, không chần chứ bác ấy quát: “Mắt mũi để đâu vậy hả?”
Thầy từ xa trông thấy chỉ biết cười nhẹ và nói: “Thật là... Ừ, “tắm Phật”mà!
Thích Quảng An