Vậy mà bữa nọ, giữa lúc không ngờ nhất, tôi “bị” hỏi: Có muốn tập tu không?

Dạ? Tôi há mồm nhìn Ni sư mà tưởng rằng mình đã nghe nhầm. Ni sư nhìn tôi cười hiền, giải thích: Là cô đến đây tập tu với chúng một ngày đó mà. Ở luôn tại chùa một ngày từ sáng đến chiều. Đọc kinh, nghe thuyết pháp…

Phật tử - Ảnh minh họa

Một ngày tu. Cái ý nghĩ ngộ nghĩnh đó hấp dẫn tôi, một kẻ vừa chân ướt chân ráo bước vào cửa Phật, và hoàn toàn mù tịt về pháp học lẫn pháp hành, nên tôi gật đầu chẳng chút ngần ngừ.

Dạ, tu chớ. Một ngày thôi mà…

Gật đầu rồi, đêm đó tôi mới thấy lo, trằn trọc không ngủ được. Bao câu hỏi khởi lên trong tâm. Ni sư nói tu như chúng, sống như chúng… dầu chỉ một ngày, là như thế nào? Có phải là sáng mai tôi không được trang điểm? Chà, để mặt trắng nhợt vậy coi chắc ghê lắm! Môi không son chắc sẽ tím tái như thây ma. Rồi chân mày không vẽ làm sao mà ra đường như thế được. Càng nghĩ, tôi càng thấy mình quả là đã bị điều kiện hóa đến nô lệ cho những thứ ấy. Chỉ cái ý nghĩ ra đường mà không tô son, đánh phấn đã làm cho tôi thấy “đau khổ” rồi, nói gì đến chuyện tu?

Mà rồi không phải chỉ có chuyện trang điểm. Còn những thứ lặt vặt khác mà trước đây chẳng bao giờ tôi phải quan tâm đến, thí dụ túi nải. Đâu có thấy sư cô nào ở trong chúng đeo túi xách đâu? Vậy mai không được mang túi xách thì lược này, khăn tay này để đâu? Tiền mang theo mình để đâu? Không mang tiền theo mình à, làm sao được, rủi không ăn cơm được ở chùa, tiền đâu mua cơm ở tiệm… Ôi thôi, cả trăm những thắc mắc “trần tục” như thế làm cho tôi thấy cái ý nghĩ ngày mai đi tập tu… nghe rờn rợn. Như một người lính trước khi ra chiến trường, sợ không thắng nổi quân thù, tôi trước ngày tập tu, lo đến mất ngủ, không biết ngày mai, mình có chịu trận nổi đến suốt cả ngày.

Bảy giờ sáng tôi đã có mặt ở chùa, trong bộ đồ xấu nhất, và mặt mày trắng bợt. Trong sân chùa, hôm đó vui như hội. Bao nhiêu là người. Phần đông là các bà. Nhìn vào, tôi muốn té ngửa. Ôi thôi, tôi lầm rồi. Tập tu đâu có “thê thảm” đến thế! Nghĩa là các bà vẫn áo dài - dầu chỉ một màu vàng - tha thướt. Mặt mày vẫn phấn son lộng lẫy. Bên hông vẫn kè kè những chiếc bóp da đủ kiểu. Tôi thấy mình thiệt là ngớ ngẩn. Tập tu thôi mà...

Mở đầu cho ngày này là thời khóa đọc kinh Hoa nghiêm. Bài kinh dài khoảng một tiếng. Già trẻ, bé lớn, ai cũng nghiêm trang quỳ gối. Tôi không biết phải làm sao khi đầu gối của mình chỉ mới sau mấy phút đã run lên bần bật. Tôi đành ngồi xuống, thầm hổ thẹn về sự “già nua” trước tuổi của cơ thể mình. Tôi nhìn quanh coi có ai cười không, nhưng ai cũng đang say sưa với những câu kinh. Có người còn không cần cả sách. Ra người ta tu giỏi hơn mình nhiều!

Sau đó thư giãn hơn (nghĩa là có thể ngồi thoải mái, hai chân duỗi thẳng, lưng dựa tường…), tôi chăm chú nghe một vị thầy được thỉnh giảng đến thuyết pháp. Hôm đó tôi đã học được rằng không phải thấy ai tu cái gì là mình a dua theo cái đó. GặpThiền theo Thiền, gặp Tịnh theo Tịnh, mà còn phải tùy căn cơ của mình, và phải cẩn trọng trong việc chọn mặt gửi vàng.

Rồi cũng đến giờ ngọ. Lần đầu tiên tôi biết ý nghĩa của hình ảnh người tu cầm bát cơm với những ngón tay giơ lên mà hồi giờ tôi vẫn ngỡ là làm bùa phép gì đó. Giờ mới biết đó là những lời cảm ơn trân trọng đối với người đã làm ra hạt cơm trong chén, là lời cầu nguyện cho bao người khác cũng có miếng cơm ăn. Lần đầu tôi học ăn nhỏ nhẻ, từ tốn, ăn trong im lặng. Biết từng miếng cơm mình bỏ vào miệng, nhai, cảm giác đó như thế nào trong miệng. Bữa cơm thật đạm bạc, chỉ có canh, rau và cơm. Thú thật, tôi chỉ có thể lùa canh nuốt cho no, hẹn bụng tối nay sẽ ăn bù cho sự kham khổ này (tội lỗi làm sao!).

Trưa, mọi người trải chiếu nằm nghỉ bên nhau, không một chút phân biệt. Chiều về, em hỏi tôi: Hôm nay tu được những gì? Nói nghe coi. Tôi cười, không nói. Không biết nói làm sao với em. Một ngày tu, mà thật sự cũng chưa hẳn. Nghĩa là chúng tôi vẫn được phục vụ hết mình. Nước đã có người lo. Cơm đã được bày cỗ. Ăn xong cũng chẳng phải rửa chén. Có tập chăng là tập sống tĩnh lặng bên cạnh bao người. Tập soi lại mình. Tập bỏ qua hết mọi thứ bên ngoài cổng chùa để chú tâm hướng nội. Vậy mà tôi đã thấy khó làm sao!